Wat zijn argumenten voor en tegen marktwerking?
Wat zijn argumenten voor en tegen het huidige stelsel van marktwerking in de zorg?
Voor
Kwaliteit
Marktwerking is goed voor de kwaliteit van zorg
Marktwerking leidt tot concurrentie tussen en specialisatie van aanbieders.
Burgers rekenen aanbieders en verzekeraars af op de kwaliteit en service die zij leveren.
In het huidige stelsel draait de zorg om patiënten en hun wensen, (medische) behoeften en kwaliteit van leven.
Marktwerking leidt tot nieuwe toetreders, innovatieve producten en nieuwe behandelwijzen.
Keuzevrijheid
De individuele keuzevrijheid neemt toe
Patiënten kunnen kiezen tussen verzekeraars en (gecontracteerde) aanbieders.
Marktwerking vergroot het zicht op de prestaties en kwaliteit van aanbieders.
Financiën
De groei van de zorguitgaven neemt af
Verzekeraars kopen geen zorg meer in bij aanbieders die relatief dure zorg bieden.
Aanbieders en verzekeraars werken efficiënter en effectiever om concurrerende prijzen te kunnen bieden.
Het huidige systeem stimuleert gezond leven en zinnig en zuinig zorggebruik
Marktwerking leidt tot kostenbewustzijn bij patiënten, aanbieders en verzekeraars.
Patiënten die niet-verzekerde zorg willen gebruiken, betalen daar zelf voor.
Marktwerking prikkelt burgers en verzekeraars om meer te doen aan het voorkomen van ziekte.
Private financiering wordt mogelijk
In het huidige stelsel mogen private financiers investeren in de zorg, waardoor financieel meer mogelijk wordt.
Zorgaanbieders worden dankzij private financiering minder afhankelijk van de overheid.
Zorgstelsel
Het huidige stelsel schept duidelijkheid over ‘governance’
Marktwerking schept (juridische) duidelijkheid over bevoegdheden, taken en verantwoordelijkheden.
Zorginstellingen zijn beter bestuurbaar doordat bestuurders meer zicht hebben op kosten en prestaties.
Doordat marktpartijen meer macht hebben, heeft de zorg minder last van politieke wispelturigheid.
Marktwerking dwingt tot bewustere keuzes over collectief gefinancierde zorg
Helderheid over kosten en baten dwingt politici tot keuzes over wat wel en niet collectief gefinancierde zorg is.
Marktwerking dwingt tot een maatschappelijk debat over de toegevoegde waarde van en grenzen aan zorg.
Tegen
Kwaliteit
Marktwerking is slecht voor de kwaliteit van zorg
Verzekeraars en aanbieders letten vooral op prijs en in mindere mate op kwaliteit.
Concurrentie remt zaken die kwaliteit bevorderen, zoals samenwerking, uitwisseling van kennis en opleiden.
Het zorgaanbod versmalt omdat aanbieders minder investeren in zorg die voor hen niet rendeert.
Kwaliteit van zorg is moeilijk te meten
Verzekeraars, aanbieders en burgers hebben gebrekkig zicht op de kwaliteit van het zorgaanbod.
Aanbieders worden nu (deels) afgerekend op indicatoren die weinig zeggen over de kwaliteit van zorg.
Keuzevrijheid
De keuzevrijheid neemt nauwelijks toe
Burgers kunnen niet altijd kiezen, bijvoorbeeld als ze acute zorg nodig hebben.
De keuzevrijheid van burgers wordt beperkt door de afspraken die hun verzekeraar maakt met aanbieders.
Keuzevrijheid in de zorg is niet gewenst
Veel burgers willen helemaal niet kiezen, zij willen enkel de beste zorg.
Het huidige stelsel van marktwerking leidt tot meer keuzestress bij burgers.
Financiën
De zorguitgaven nemen toe
Zorgaanbieders worden beloond voor productie en niet voor uitkomsten.
De vraag naar zorg stijgt doordat zorgaanbieders zo veel mogelijk zorg aanbieden en zo meer vraag creëren.
Zorgaanbieders rekenen het risico dat zij lopen als ondernemer door in de prijzen.
Geld dat bestemd is voor de zorg wordt niet goed besteed
Private zorgaanbieders mogen ook zorg aanbieden die collectief verzekerd is.
Behandelen van ziekte is voor aanbieders lucratiever dan het voorkomen ervan.
Het huidige stelsel leidt tot hoge reclame- en marketingkosten en is complex en bureaucratisch.
Zorgstelsel
Het huidige stelsel borgt samenwerking in de zorg onvoldoende
Burgers, verzekeraars en aanbieders zijn van elkaar afhankelijke maar ongelijkwaardige partijen.
Burgers, verzekeraars en aanbieders verstaan elkaar niet omdat hun waarden, doelen en taal verschillen.
Aanbieders beleven zorginkoop vaak als eenzijdig opgelegde overeenkomst in plaats van als onderhandeling.
De zorg is niet geschikt voor marktwerking
Marktwerking botst met de principes dat zorg toegankelijk, gelijk, bereikbaar en betaalbaar moet zijn.
Marktwerking leidt tot verzakelijking en verkilling van de zorg waarin juist liefde en aandacht tellen.
De sterke mate van regulering binnen het huidige stelsel remt innovatie en ‘echte’ marktwerking.